De Europese Unie is een politieke zeepbel

De zomer blijft ons in de steek laten.  De onrust op de financiële markten spijtig genoeg niet.  Deze week besliste de Spaanse premier Rajoy om 65 miljard euro te besparen.  Belastingen gaan omhoog, staatsbedrijven worden geprivatiseerd en overheidspersoneel moet zwaar inleveren en inkrimpen.  Als we meer moeten betalen voor producten en minder verdienen gaan we toch minder consumeren?  Dat is toch het eerste wat bij mij opkomt.  Een slechte beslissing?

Als het van de markten afhangt kunnen er vandaag geen goede beslissingen meer genomen worden.  Ofwel gaan de beurzen omlaag omdat regeringen niets beslissen, ofwel gaan ze omlaag omdat er niet genoeg beslist werd, ofwel gaan ze omlaag omdat de beslissingen te hard zijn.  Ja maar, wat zal het zijn?  Als iedereen schrijft en zegt dat het alleen maar slecht zal gaan dan zal alles ook slecht gaan.  Dat is een self fulling prophecy of een zichzelf waarmakende voorspelling.  En dat is wat nu net aan het gebeuren is.

The good old Europe…  lijkt vandaag een politieke zeepbel.  We hadden de dotcom-bubbel eind jaren’90, de vastgoedbubbel en nu de Europese Unie.  Het ganse huis zit architecturaal slecht in elkaar en staat op instorten.  De optimist zal zeggen dat deze crisis kansen biedt om er in de toekomst sterker uit te komen, de pessimist zal zeggen dat het ganse huis zal instorten en de pragmatist zal zeggen dat de Unie van vandaag op een andere manier moet georganiseerd worden.  Enkele landen eruit en het opgeven van soevereiniteit behoren tot de sleutels.

Laat bankroet wie bankroet moet gaan.  Waarom al die corrupte en criminele banken stutten?  En al die klootzakken dan nog eens belonen met een bonus?  Dat is toch scrupuleuze onrechtvaardigheid?  Wat mij betreft: de bak binnen!  Ook de landen die zich bezondigden aan dit soort van praktijken luidt mijn credo: ‘raus’!  En Griekenland, Spanje en Italië behoren tot deze groep!  Nadien mogen ze altijd terug komen aankloppen.

Het liquiditeitshospitaal begint stilaan goed vol te lopen!  Na Ierland, Portugal en Griekenland dienden zich nu ook Spanje (hun banken) en Cyprus aan.  En binnenkort zal Italië de volgende zijn.

België sponsort de Spaanse banken met 379 euro per Belg!  Geld dat we trouwens zelf moeten ontlenen op de markten en dan weer uitlenen aan Spanje.  Geld dat we ook waarschijnlijk nooit meer gaan terug zien.  Zeg nu zelf, 100 miljard euro van de EU voor die banken.

En ja, in Griekenland verloor Syriza nipt de verkiezingen.  Er is nu een front tussen de Nea Demokratia, Pasok en iets van links of zo.  Het wordt alweer een hilarisch nieuw hoofdstuk!  Ze willen het besparingsplan met haar schuldeisers volledig opnieuw onderhandelen en ze maken intern al ruzie.  Na een maand en half diende één Minister zijn ontslag al in.  De ganse Europese politieke elite lijken meer en meer op de Comical Ali’s.  dat was die Generaal die, ten tijde van de VS-invasie van Irak, bleef ontkennen dat ze verliezen boekten, terwijl de Amerikaanse tanks reeds in de straten van Bagdad rond reden.

En de ratingbureaus zitten niet op hun lauweren.  Deze week gaaf Moody’s Italië een nieuw oordeel: net boven de rommelstatus met een negatieve outlook.  Voila, het spel is al begonnen.  Tevens veroordeelden ze zowat alle zuidelijke Europese banken tot rommelstatus.

De reële economie begint stilaan in de ganse wereld een ernstige vertraging op te tekenen.  China sputtert, Duitsland sputtert, de Amerikanen, de groeilanden en Frankrijk.  In dat laatste land kondigden dit jaar al 84 bedrijven herstructureringen met een totaal verlies van 60.000 jobs.  Hoe kan Hollande zijn verkiezingsbeloftes waarmaken?

En Amerika?  Tjah, die blijven de schulden opstapelen wat tegen eind dit jaar tot een crisis zal leiden.  Deze week vroeg de Californische stad San Bernardino (200.000 inwoners) bescherming aan tegen zijn schuldeisers.  Het gaat om de derde stad in California in een maand tijd dat failliet gaat.  Ongezien…

Bijdrage EU-lidstaten aan de Spaanse banken

3,72 miljard euro.  Dat is het bedrag dat ons land aan Spanje zal betalen om hun banken te stutten.  Dat komt dus neer op 379 euro per Belg.  Voor een modaal gezin bestaande uit vier personen een bijdrage van 1500 euro.  Alstublieft

Bailouts Europa lopen op

Momenteel staat de teller op 492,5 miljard euro!  Dat is het bedrag die vier EU-landen kregen om een default te voorkomen. Ierland is het enigste land dat momenteel goede vooruitgang boekt.  Maar de rest... En nu dient ook Cyprus zich aan!  En binnenkort Italië. Dat land moet dit jaar alleen al meer dan 100 miljard euro aan staatspapier aan de man brengen... tegen een hoge onhoudbare rente.  Zij worden het zesde land...

Zodus 492,5 miljard euro van de EU-lidstaten + 1000 miljard euro van de ECB (LTRO-leningen).  Wat een onvoorstelbare bedragen... en de crisis is enkel aan het verergeren

From worse to worser?

Het is nu al bijna vier maand geleden dat deze blog een update kreeg.  En inmiddels zien we de systeemcrisis evolueren tot een absolute ramp.

Een kort overzicht.  De ECB leende voor 1.000 miljard euro uit (LTRO) aan de Europese banken.  Na drie jaar moeten ze dit bedrag met 1% intrest terug bezorgen aan de ECB.  Begin dit jaar zagen we om die reden een spectaculaire stijging van de beurs.  Alle problemen waren eventjes vergeten en de ‘verslaafde’ was content een serieuze ‘shot’ te krijgen.  Overheidsobligaties van de periferie werden gretig ingekocht door de zuiderse EU-landen (het is te zeggen: hun banken).  In eerste instantie daalde de rente van die overheidsobligaties (respectievelijk Spanje en Italië).

Maar toen werd het infuus afgesloten, werd die 1.000 miljard euro ‘verbruikt’ en kreeg de markt in de gaten dat het enkel erger is geworden!  Zo kwam Spanje in het vizier.  Waarom?  Omdat hun banken immense verliezen lijden door de vastgoedcrisis (niet enkel de overheid zit er in de rats maar ook nog eens hun banken), er een bankrun aan de gang is (100 miljard euro de eerste drie maanden van dit jaar afgehaald, wat moet dat nu niet zijn?) en de recessie door de besparingsgolf hard toeslaat.  Nog nooit is de werkloosheid in Spanje zo hoog geweest.  Die mensen moeten een uitkering krijgen en kunnen weinig tot niet meer consumeren.  Door deze situatie is de rente van de overheidsobligaties terug de hoogte ingeschoten tot bijna zeven procent!  Dat is het absolute alarmpeil wat wil zeggen dat een land hulp van buitenaf moet krijgen (= het IMF en de EU).  Dus de banken die het LTRO-geld gebruikten om obligaties in te kopen staan nu met dat geld ook nog eens in de schulden!  Stijgt de rente dan daalt de waarde van hun staatspapier!  Moody’s en Fitch verlaagden de Spaanse rating tot net boven de rommelstatus…  een klein kind weet dat dit niet meer op te lossen valt en dat er defaults uit de bus gaan komen.  Zal de ECB die 1.000 miljard euro ooit terugzien?  Ik denk het niet…

En daarbij, wie durft nog staatsobligaties kopen als je merkt dat de investeerders verplicht 100 miljard euro moesten kwijtschelden om het schuldensaldo van Griekenland te verminderen?  Wel, ik alvast niet! Dat vertrouwen zijn ze kwijt!

En het wordt nog erger.  Vorige week besliste de EU om liefst 100 miljard euro te pompen in het failliete Spaanse bankensysteem.  Elke Eu-lidstaat levert een bijdrage.  In het geval van ons land gaat het om 3,5 tot 4 miljard euro (in totaal leenden we reeds 11 miljard euro uit om ondermeer de bodemloze put in Griekenland te vullen, Portugal en de Ierse bankencrisis te stutten).  Guys, dit is weggesmeten geld!  De privé moet je maar failliet laten gaan!  Een ander negatief gevolg is dat de ratingbureaus de helpende landen hun rating zal verlagen aangezien hun overheidsschuld groter wordt door de zwakke landen te helpen.  Een lagere rating is gelijk aan een hogere intrest bij het ontlenen van geld op de markt… (diepe zucht). 

En wie wordt het volgende slachtoffer in deze saga?  Italia, Italia, Italia!

Vandaag moeten de Grieken opnieuw gaan kiezen aangezien in mei het politieke establishment door het volk werd afgestraft.  Dat establishment is vroeger op het lumineuze idee gekomen om de partij met de meeste stemmen te belonen met 50 extra zetels in het Parlement.  Dit ‘super democratische’ idee (en wel met een diep sarcastische ondertoon) dreigt nu tegen hun eigen voordeur te schoppen.  Het links-radicale Syriza zal waarschijnlijk nipt die verkiezingen winnen en zij zijn absoluut tegen het opgelegde besparingsbeleid door het IMF en de EU.  Zodus, wordt Grexit nu eindelijk een feit?  Dat hoop ik, maar het zal waarschijnlijk nog niet voor onmiddellijk zijn.  Het is zeker niet onmogelijk dat Nea Demokratia als winnaar uit de bus komt.  Als ze 1 zetel meer kunnen veroveren kunnen ze het besparingsbeleid verder zetten.  Maar welk gratuit geweld dit zal uitlokken op straat lijkt me een onomkeerbaar gegeven.  Immers, het IMF en de EU vragen nog meer besparingen, dus hoe zal het volk daarop reageren?

Wel nieuw is het begrip ‘Grexit’, door de media uitgevonden...  Vorig jaar was het volk nog absoluut niet rijp voor zo’n soort uittrede, het was zelf onbespreekbaar.  Enkel ‘simpelaars’ opperden zo’n ideeën.  Maar vandaag de dag zijn zowel economen, politici, de media als het volk zich bewust dat zo’n realiteit met de dag dichter komt.  Het bewustwordingsproces is eindelijk goed aan het rijpen.  Hierbij ga ik nog verder!  Op een gegeven ogenblik gaan we landen als Spanje, Italië en Portugal bij de Euro-club moeten los laten!  Is dat een ramp?  Op korte termijn wel.  Maar waarom zouden die landen op langere termijn, als alle financiële problemen zijn opgekuist, niet terug aan onze voordeur mogen bellen om toe te treden?

Solidariteit kent immers zijn grenzen!  Landen die een gezond evenwichtig financieel beleid voerden kunnen toch niet blijven die landen stutten die daar absoluut geen respect voor hadden?  Veel respect voor Duitsland en mevrouw Merkel!  Niet dat ik hun binnenlands beleid zomaar toejuich (op concurrentieel vlak kent Duitsland op sommige vlakken de laagste lonen van de EU) maar ze slaagden er de laatste tien jaar toch in om hun begroting telkens in evenwicht te houden en niet nodeloos geld uit te geven.  Als een goede huisvader ging ze met haar middelen om, zoals ik en vele anderen dat thuis leerden.

Nee, de oplossing op korte termijn blijft hard maar lijkt me de beste manier om geen bijkomende schulden op te stapelen en het systeem volledig te vernietigen.  Laat een hoop banken failliet gaan en bescherm de spaarvermogens van de burgers.  Plus gooi enkele landen uit onze muntunie zodat ze terug hun eigen sterk gedevalueerde munten kunnen invoeren.  Pijnlijk, hard en niet echt de leukste manier om als politicus mee te communiceren.  Wie durft tonen dat hij een echt leider is zonder valse verwachtingen te scheppen?  Wie durft onze Unie op die manier te helpen?  Wie durft enkele offers te maken om een groot ideaal te beschermen?

Irrationele beurs?

Sedert eind vorig jaar is de beurs aan een ontzettend sterke remonte bezig.  Mede door de financiële injectie van de ECB van 485 miljard euro wordt de beurs kunstmatig opgeblazen.  Te bedenken dat de ECB eind februari een nieuwe actie zal ondernemen.  Hierbij schat de Financial Times dat er tussen de 1 à 2 triljoen euro zal uitgeleend worden aan de financiële instellingen.

De waarde van onze munt wordt hierbij uitgehold en de banken worden rijker door massaal aandelen, grondstoffen en obligaties aan te kopen.  En het volk? Die blijft zwoegen en vooral inleveren!  De sukkelaars, die blijven liever kankeren tegen de stakingen van de vakbonden dan zich druk te maken hoe de banken zich exuberant verrijken op de kap van de ganse maatschappij.

In januari verloren er in België 3.000 mensen hun job waarbij Bekaert momenteel op kop staat met 600 arbeidsplaatsen die verdwijnen.  Internationale instellingen zoals het IMF, de Wereldbank en de Oeso zien de toekomst heel somber in.  Uitgezonderd de overheden zien het groot licht!  Die overstelpen ons momenteel met positieve mediaberichten.  Wat wil je?  Er zijn 44 verkiezingen dit jaar in onze wereld.  Denk aan Frankrijk, Duitsland en de VS.  Allen zoeken ze een nieuwe leider!  En dan worden er sowieso kortetermijn oplossingen uit de trukendoos gehaald en worden er talrijke statistieken misbruikt om aan te tonen welke positieve vruchten hun beleid afwerpen.

En Griekenland?  Wel, die gesprekken blijven aanmodderen...  Zowel met de bankenlobby als met de trojka. Niemand die het nog weet... alleen Jan met de pet weet hoe laat het is...

Pessimisme voert de toon aan

Sedert de ECB eind vorig jaar een goede 485 miljard euro leende, aan 1% over een termijn van drie jaar, aan de Europese banken, zien we de beursen 'spectaculair' stijgen.  Psychologisch lijkt het allemaal nogal irrationeel, want zowat alle economische vooruitzichten zijn slecht.  Het IMF, de Wereldbank, de Oeso, bekende economen, de EU, centrale banken en vele overheden in onze wereld zijn pessimistisch.

Besparen en meer belastingen innen zijn de paradepaardjes om de crisis aan te pakken...  Om kredietschaarste te voorkomen leende de ECB die 485 miljard euro uit aan haar EU-banken.  Die kunnen alweer massale winsten opstrijken.  Ze lenen het geld aan 1% en kopen er driejarige obligaties mee op met rendementen van 4 tot 5%.  Of ze kopen grondstoffen (goud is aan een ware revival bezig!) of ondergewaardeerde aandelen. Vandaar de 'kunstmatige' opgang van de beurs.  Tot hoe lang?  In februari zal de ECB een tweede actie ondernemen om de banken van liquiditeiten te voorzien.

No balls, no glory... het is voor de durvers om te investeren wanneer het heel slecht gaat.  Alleen, ik dacht dat het nog slechter ging worden.  KBC's beurswaarde is in twee maand tijd verdubbelt!

En toch, en toch.  Niets is nog opgelost.  Banken parkeren nog altijd massaal hun geld bij de ECB waarop ze zo goed als geen rente krijgen.  Ze vertrouwen namelijk de andere banken niet dus dan maar de ECB... hoe diep kan men zitten?   Wekelijks sneuvelt er telkens een nieuw record.  We zitten nu al op 500 miljard euro op één dag geparkeerd bij de ECB!

Daarnaast verloor deze maand Frankrijk haar triple A-status en tal van andere Europese landen verloren een deel van hun kredietwaardigheid.  S&P, Fitch en Moody's treden als een soort moderne inquisiteur hardhandig op...

En dan de kwestie Griekenland... Wel, op dat vlak staan we nog altijd even ver of is het nog slechter?
De gesprekken tussen de bankenwereld en Griekenland over het afschrijven van hun schulden blijft duren.  Er wordt nu al gesproken over een kwijtschelding van de schulden tot 70%!  En men vraagt zich nu luidop af of de Europese overheden ook geen deel van hun schulden kunnen kwijtschelden.  Dit is een 'default', niets meer of niets minder.  Ik blijf voorstander van een gecontroleerde default, de Grieken moeten uit de muntunie, hoe langer men talmt hoe ernstiger de problemen.  Soms moet men een klein offer nemen om grootse projecten succesvol te laten slagen.

Dit jaar moeten de regeringsleiders van de VS, Frankrijk en Duitsland herkozen worden.  We mogen ons dus aan heel wat retoriek verwachten en gemanipuleerde mediaberichten met maar één boodschap: 'het komt allemaal goed'

Beelden zeggen soms meer dan woorden...